Анифролумаб инновациялық әсер ету механизмі бар терапияның жаңа класына жатады. Бұл - толығымен адам моноклоналды антиденеcі, ол I типті интерферон рецепторымен (ИФН) байланысады және барлық I типті ИФН белсенділігін тосқауылдайды3. ИФН-альфа, ИФН-бета және ИФН-каппа I типті интерферондары ЖҚЖ патогенезінде қабыну иммундық жолдарын реттеуге қатысатын цитокиндерді таныстырады4-9. ЖҚЖ бар ересек пациенттердің көпшілігінде I типті ЖҚЖ белсенділігі байқалады, бұл аурудың жоғары белсенділігі және ауырлығымен байланысты келеді4,10.
ЖҚЖ - созылмалы жүйелі аутоиммунды кесел, оның жағдайында иммундық жүйе сау тіндер мен мүшелерге шабуыл жасайды11. Жүйелі қызыл жегі бар пациенттер бөртпе, артрит, серозит, бүйрек пен орталық жүйке жүйесінің зақымдануы, қанның жасушалық құрамының бұзылуы және т. б. орын алуы мүмкін әртүрлі клиникалық көріністерге тап болады12. ЖҚЖ пациенттерінің 50%-дан астамында ағзаның тұрақты зақымдануы дамиды, бұл аурудың өзінен де, кейбір қолданыстағы терапия әдістерінен де туындауы мүмкін, ал олар бірқатар пациенттерде тиімсіз түрде ұшырасқанда төзімсіздікке немесе басқа қолайсыз факторларға байланысты асқыну қаупін арттыруы да ықтимал11,13.
50 жылдан астам уақыт бұрын ЖҚЖ пациенттерін емдеу үшін глюкокортикостероидтар (ГКС) қолданыла бастады, бұл бес жыл ішінде өмір сүру болжамын 10%-дан 90%-ға дейін жақсартуға көмектесті, алайда ұзақ мерзімді ГКС қолдануына байланысты пациенттердің өмір сүру сапасы айтарлықтай төмендей түсетінін ескеру керек14. Анифролумаб ГКС дозаларын азайтуға немесе кейбір жағдайларда олардан бас тартуға және ЖҚЖ белгілерін тұрақты бақылауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді15, бұл өз кезегінде ЖҚЖ пациенттерінің өмір сапасына оң әсер етеді.
Зерттеулер көрсеткендей, анифролумаб терапиясындағы 10 пациенттің 8-інде 52 апталық бақылау кезеңінде өршу байқалмады15. Анифролумаб қабылдаған пациенттер тобындағы терапияға жауап 4 аптада назарға ілікті және ол 52 аптаға дейін сақталды16. Сондай-ақ, ЖҚЖ бар пациенттердің осы тобында стандартты терапияны қабылдаған топқа қарағанда, 72%-ға көп емделушілер ауызша ГКС дозасын тәулігіне 7,5 мг-ға дейін тұрақты төмендетуге қол жеткізді15,17-18.
Бүгінгі таңда Қазақстанда 5 000-нан астам пациентке ЖҚЖ диагнозы қойылды. Олардың 3000-ы қайталанатын түрге ие, сондықтан бұл пациенттерде асқынулар, жиі ауруханаға жату, еңбекке жарамсыздық және өмір сапасының төмендеуі байқалады. Соңғы 3-4 жылда біздің елде қызыл жегінің 1000-ға жуық жаңа жағдайы тіркелді. Көбінесе ауру репродуктивті жастағы әйелдерде дамиды, ал алғашқы белгілердің пайда болуы 14-25 жас аралығында кездеседі. Бүгінгі таңда ЖҚЖ ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің әлеуметтік маңызы бар аурулар тізіміне кіреді19-21.
Эльмира Байзақова, «АстраЗенека» Қазақстан компаниясының «Биофарма» медициналық департаментінің басшысы: «ЖҚЖ патогенезінде негізгі рөлдердің бірін атқаратынын I типті интерферонға әсер ету арқылы анифролумаб аурудың белсенділігі тұрғысынан клиникалық маңызды артықшылықтарды көрсетті. Елімізде анифролумабтың тіркелуін ЖҚЖ ауруына шалдыққан науқастарға ем көрсетуде маңызды қадам деп санаймыз».
«АстраЗенека» компаниясы туралы
«АстраЗенека» онкология, кардиология, нефрология және метаболизм, тыныс алу және аутоиммундық, сондай-ақ сирек кездесетін аурулар сияқты терапевтік салаларда рецепт бойынша дәрі-дәрмектерді зерттеуге, әзірлеуге және нарыққа шығаруға бағыт алған халықаралық инновациялық биофармацевтикалық компания болып табылады. Штаб-пәтері Кембриджде (Ұлыбритания) орналасқан «АстраЗенека» компаниясы 100-ден астам елде таныстырылған және оның инновациялық препараттарын бүкіл әлем бойынша миллиондаған пациенттер пайдаланады. Компанияның жаңалықтарын https://astrazeneca.kz/ сайтынан оқыңыз.
Дереккөздер тізімі:
1. Государственный реестр препаратов. Регистрационное удостоверение РК-ЛС-5№026211 от 14.07.2024. Доступно по ссылке: http://register.ndda.kz/category/search_prep
2. Trujillo-Martín MM, Rúa-Figueroa Fernández de Larrinoa I, Ruíz-Irastorza G, Pego-Reigosa JM, Sabio Sánchez JM, Serrano-Aguilar P; en nombre del Grupo Elaborador de la GPC-LES. Guía de práctica clínica para el lupus eritematoso sistémico: recomendaciones para el abordaje clínico general [Clinical practice guidelines for systemic lupus erythematosus: Recommendations for general clinical management]. Med Clin (Barc). 2016 May 6;146(9):413.e1-14. Spanish. doi: 10.1016/j.medcli.2016.01.013. Epub 2016 Mar 11. PMID: 26975887.
3. Crow MK, Olferiev M, Kirou KA. Type I interferons in autoimmune disease. Annu Rev Pathol. 2019;14:369-393; 3. Niewold TBB, Clark DN, Salloum R, Poole BD. Interferon alpha in systemic lupus erythematosus. J Biomed Biotechnol. 2010;2010:948364.
4. Lauwerys BR, et al. Type I interferon blockade in systemic lupus erythematosus: where do we stand? Rheumatol. 2014; 53: 1369-1376.
5. Sarkar MK, et al. Photosensitivity and type I IFN responses in cutaneous lupus are driven by epidermal-derived interferon kappa. Ann Rheum Dis. 2018; 77: 1653-1664.
6. Jefferies CA. Regulating IRFs in IFN Driven Disease. Front Immunol. 2019; 10: 325.
7. Mai L, et al. The baseline interferon signature predicts disease severity over the subsequent 5 years in systemic lupus erythematosus. Arthritis Res Ther. 2021; 23: 29.
8. López de Padilla CM, et al. The Type I Interferons: Basic Concepts and Clinical Relevance in Immune-mediated Inflammatory Diseases. Gene. 2016; 576 (101): 14-21.
9. Rönnblom L, et al. Interferon pathway in SLE: one key to unlocking the mystery of the disease. Lupus Sci Med. 2019; 6 (1): e000270.
10. Crow MK. Type I Interferon in the Pathogenesis of Lupus. J Immunol. 2014; 192 (12): 5459-5468.
11. Bruce IN, et al. Factors associated with damage accrual in patients with systemic lupus erythematosus: results from the systemic lupus international collaborating Clinics (SLICC) inception cohort. Ann Rheum Dis. 2015; 74: 1706-1713.
12. Сайт Американской коллегии ревматологов (American College of Rheumatology). [Электронный ресурс] Дата доступа 20.08.2021г. URL: https://www.rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases-Conditions/Lupus.
13. Segura BT, et al. Damage accrual and mortality over long-term follow-up in 300 patients with systemic lupus erythematosus in a multi-ethnic British cohort. Rheumatol. 2020; 59 (3): 524-533.
14. Pons-Estel et al. Semin Arthritis Rheum. 2010;39(4):257-268.
15. Morand EF, Furie R, Tanaka Y, et al; TULIP-2 Trial investigators. Trial of anifrolumab in active systemic lupus erythematosus. N Engl J Med. 2020;382(3):211-221.
16. Niewold TBB, Clark DN, Salloum R, Poole BD. Interferon alpha in systemic lupus erythematosus. J Biomed Biotechnol. 2010;2010:948364.
17. Furie R, et al. Type I interferon inhibitor anifrolumab in active systemic lupus erythematosus (TULIP-1): a randomised, controlled, phase 3 trial. Lancet Rheumatol. 2019; 1 (4): e208-e219.
18. Furie R, et al. Anifrolumab, an Anti–Interferon‐α Receptor Monoclonal Antibody, in Moderate‐to‐Severe Systemic Lupus Erythematosus. Arthritis Rheumatol. 2017; 69(2):376-386.
19. Исаева Б.Г. По данным Формы 12. Мединформ. Астана, 2012-2022 гг.
20. Исаева Б.Г., Асеева Е.А. «Системная красная волчанка: диагностические критерии, оценка активности и рекомендации по лечению», Алматы, 2020 г.
21. Issayeva BG, Aseeva EA, Saparbayeva MM, Issayeva SM, Kulshymanova MM, Kaiyrgali ShM, Bizhanova MP, Nurgaliyev KZh, Akhtaeva NS, Kulymbetova BA, Rysbekova KK, Solovyev SK. Epidemiological, demographic, social, clinical features of manifestations of system red lupus in patients in Kazakhstan. Nauchcno-Practicheskaya Revmatologia = Rheumatology Science and Practice. 2021;59(1):75–83 (In Russ.). doi: 10.47360/1995-4484-2021-75-83.
