В работе конференции приняли участие специалисты региональной отраслевой терминологической группы, фармацевты, фармакологы и ведущие эксперты, учёные-лингвисты, общественные деятели, переводчики, методисты, специалисты-языковеды.
На конференции были обсуждены актуальные проблемы унификации и использования терминов фармацевтики, фармакологии и инструкций по применению лекарств.
Одним из направлений, обозначенных в Государственной программе развития и функционирования языков в Республике Казахстан на 2011-2020 годы, является унификация терминологической лексики, приведение отраслевых терминов в единую систему. Разработка новых требований по систематизации терминов, работа по приведению терминов и наименований в соответствие с нормами казахского языка, являются необходимыми мерами на сегодняшний день. Требуется обновить терминологический фонд, возродить историческую память языка, провести специальные исследования по терминоведению и терминографии.
В рамках конференции были предварительно обсуждены термины, рекомендованные республиканской терминологической комиссии для их унификации; рассмотрены оперативные способы распространения утверждённых терминов через все средства информации.
А также представляем термины фармацевтики которые были обсуждены на данном конференции, просим всех заинтересованных лиц и организации здравоохранения дать свои предложения и замечания к представленным терминам фармацевтики.
Термины в сфере фармацевтики
|
№ |
Орысша |
Қазақша |
|
По сфере Фармакологии, фармакотерапии и клинической фармакологии |
||
|
1 |
Пусковая зона |
Босатқыш аймақ (жібергіш аймақ) |
|
2 |
Блокатор |
Блокатор (тежегіштер) |
|
3 |
Слизистаяоболочка |
Сілемейлі қабат (шырышты қабат, кілегей қабат) |
|
4 |
Комбинирование |
Қиыстыру (біріктіру, жұптастыру) |
|
5 |
Эффективность |
Дәреметтілік (әсері, эффективтілігі) |
|
6 |
Потенцирование |
Күшейту (әлеуеттендіру) |
|
7 |
Этиология |
Этиология (себептану, себебі) |
|
8 |
Мозг |
Ми |
|
9 |
Стимуляторы |
Қуаттандырғыштар (нығайтқыштар, дем берушілер, ынталандырғыштар, көтермелейтіндер) |
|
10 |
Угнетение |
Төмендету (басым келтіру) |
|
11 |
Барьер |
Тосқауыл (кедергі) |
|
12 |
Ткань |
Ұлпа (тін) |
|
13 |
Ингибитор |
Тежегіш (белсенділігін төмендеткіш) |
|
14 |
Антидот |
Антидот (anti- қарсы, doton-у) (у қайтарғыш) |
|
15 |
Даксос препаратының аннотациясында - Депрессия |
Депрессия ( жабығу, күйзеліс) |
|
16 |
Клетка |
Жасуша (торша, жарғақша) |
|
17 |
Рассеяный склероз |
Шашыранды склероз (бытыраңқы, көптеген) |
|
18 |
Инфекция |
Инфекция (жұқпа) |
|
19 |
Анамнез |
Анамнез (сыртартқы) |
|
20 |
Железистый орган |
Безді мүше (безді ағза) |
|
21 |
Флоксимед препаратының аннотациясында (во влаге передней камеры глаз) |
Көздің алдыңғы камерасының сұйықтығында (ылғалында) |
|
22 |
Карбамазепин препаратының аннотациясында Антиманикальное |
Маниакалды қозуға қарсы (желікпелікке қарсы) |
|
23 |
Анальгезирующие |
Ауырсынуды басатын, ауруды сездірмейтін) |
|
24 |
L-лизинэсцинаты препаратының аннотациясында Отечность |
Ісіну |
|
25 |
Набухание |
Домбығу (ісіп-кебу) |
|
26 |
Демотон –Т препаратындаКомбинировать |
Біріктіру (қиыстыру, жұптастыру, біріктірілім) |
|
27 |
Осадок |
Тұнба (шөгінді) |
|
28 |
Цианокобаламиннің 0,02% және 0,05% ерітіндісінің аннотациясында Внутренний фактор |
Ішкі ықпал (ішкі фактор, ішкі түрткі) |
|
29 |
Изотононический |
Изотонды (изотониялық) |
|
30 |
Незначительнаяколичество |
Аз мөлшері (көп емес мөлшері) |
|
31 |
Анемия алиментарного происхождения |
Дұрыс тамақтанбаудан болатын қаназдық (тағами қаназдық) |
|
32 |
Слабость |
Әлсіздік (сылбырлық) |
|
33 |
Секреция |
Сөлденіс (сөлініс) |
|
34 |
Торсид (фуросемид) препаратының аннотациясында Спутанность сознания |
Естің шатасуы (сананың шатасуы) |
|
35 |
Тяжелые нарушения функции печени с потерей сознания (печеночная кома илипрекома) |
Естен танумен жүретін бауыр қызметінің ауыр бұзылыстары (жадының жоғалуы) |
|
36 |
Повышенная концентрациявнимания |
Жоғары зейін қоюды (жоғары зейін жұмылдыруды) |
|
37 |
Омокор- (гиполипидемиялық препарат) |
Монотерапия (моноем) |
|
38 |
Допегит (антигипертензивті дәрі) Ночныекошмары |
Қорқынышты түстер көру (түнгі шым-шытырықтар) |
|
39 |
Увеличение массы тела |
Дене салмағының өсуі (дене салмағының ұлғаюы) |
|
40 |
Вздутие живота |
Іштің кебуі (іштің қампаюы) |
|
41 |
Адекватный |
Сәйкес (барабар) |
|
42 |
Периферический |
Шеткерілік (шеткергі) |
|
43 |
Мелькание «мушек» передглазами |
Көздің қарауытуы (көздің алдында «шіркейлердің» оңды-солды ұшуы) |
|
44 |
Кожные проявление |
Терінің аллергиялық реакциялары (терінің көріністері, терінің байқалуы) |
|
45 |
Гиперемия кожных покровов |
Терінің гиперемиясы (терінің қызаруы, тері жабынының гиперемиясы) |
|
Названия лекарственных растений, применяемые по предмету Фармакогнозия |
||
|
46 |
Лен обыкновенный |
Кәдімгі зығыр |
|
47 |
Подорожник блошный |
Бүргелі бақажапырақ (бүргелі жолжелкен немесе иманжапырақ) |
|
48 |
Подорожник большой |
Үлкен бақажапырақ |
|
49 |
Алтей лекарственный |
Дәрілік жалбызтікен |
|
50 |
Мать-и-мачеха обыкновенная |
Кәдімгі өгейшөп |
|
51 |
Липа сердцевидная |
Өзекті жөке |
|
52 |
Абрикос обыкновенный |
Кәдімгі өрік |
|
53 |
Трагакант |
Трагакант |
|
54 |
Ламинария сахарная |
Қантты ламинария |
|
55 |
Хлопчатник мохнатый |
Түкті қоза |
|
56 |
Клещевина обыкновенная |
Кәдімгі үпілмәлік |
|
57 |
Миндаль обыкновенный |
Кәдімгі бадам |
|
58 |
Персикобыкновенный |
Кәдімгі шабдалы |
|
59 |
Кукуруза обыкновенная |
Кәдімгі жүгері |
|
60 |
Подсолнечник однолетний |
Біржылдық күнбағыс |
|
61 |
Ленобыкновенный |
Кәдімгі зығыр |
|
62 |
Пчелиныйвоск |
Ара балауызы |
|
63 |
Спермацет |
Спермацет |
|
64 |
Ланолин |
Ланолин |
|
65 |
Золототысячникобыкновенный |
Кәдімгі толғақшөп |
|
66 |
Одуванчиклекарственный |
Дәрілік бақ-бақ |
|
67 |
Хмельобыкновенный |
Кәдімгі құлмақ |
|
68 |
Трилистникводяной |
Үш жапырақты сүбеде |
|
69 |
Чеснок |
Сарымсақ |
|
70 |
Лукрепчатый |
Басты пияз |
|
71 |
Сарептская горчица |
Сарепт қышасы |
|
72 |
Бузиначерная |
Қара ырғай |
|
73 |
Кориандр посевной |
Егістік кориандр |
|
74 |
Мята перечная |
Бұрыш жалбыз |
|
75 |
Шалфей лекарственный |
Дәрілік шатыраш |
|
76 |
Тминобыкновенный |
Кәдімгі зере |
|
77 |
Эвкалипт прутовидный |
Шыбықты эукалипт |
|
78 |
Пижмаобыкновенная |
Кәдімгі түймешетен |
|
79 |
Можжевельникобыкновенный |
Кәдімгі арша |
|
80 |
Валериана лекарственная |
Дәрілік шүйгіншөп |
|
81 |
Аирболотный |
Батпақты иір |
|
82 |
Девясилвысокий |
Биік аңдыз |
|
83 |
Полыньгорькая |
Ащы жусан |
|
84 |
Полыньцитварная |
Дермене жусан |
|
85 |
Ромашка аптечная |
Дәрілік түймедақ |
|
86 |
Тысячелистникобыкновенный |
Кәдімгі мыңжапырақ |
|
87 |
Арникагорная |
Таулы арника |
|
88 |
Багульникболотный |
Батпақты сазқазанақ |
|
89 |
Анис обыкновенный |
Кәдімгі анис |
|
90 |
Фенхель обыкновенный |
Кәдімгі фенхель |
|
91 |
Тимьян обыкновенный |
Кәдімгі жебіршөп |
|
92 |
Тимьян ползучий |
Жатаған жебіршөп |
|
93 |
Душица обыкновенная |
Кәдімгі жұпаргүл (кәдімгі киікоты) |
|
94 |
Сосна обыкновенная |
Кәдімгі қарағай |
|
95 |
Пихта сибирская |
Сібір самырсыны |
|
96 |
Плоды кориандра |
Кориандр жемістері |
|
97 |
Мята перечная |
Бұрыш жалбыз |
|
98 |
Плоды тмина |
Зере жемістері |
|
99 |
Листья эвкалипта |
Эукалипт жапырақтары |
|
100 |
Цветки пижмы |
Түймешетен гүлдері |
|
101 |
Плоды можжевельника |
Арша жемістері |
|
102 |
Корневища с корнями валерианы |
Шүйгіншөп тамырсабақтары тамырларымен |
|
103 |
Корневища аира |
Иір тамырсабақтары |
|
104 |
Корневища и корни девясила |
Аңдыз тамырсабақтары мен тамырлары |
|
105 |
Трава и листья полыни горькой |
Ащы жусан шөбі мен жапырақтары |
|
106 |
Цветки цитварной полыни |
Дермене жусан гүлдері |
|
107 |
Цветки ромашки |
Түймедақ гүлдері |
|
108 |
Трава тысячелистника |
Мыңжапырақ шөбі |
|
109 |
Цветки арники |
Арника гүлдері |
|
110 |
Побеги багульника болотного |
Батпақты сазқазанақ өркендері |
|
111 |
Плоды аниса обыкновенного |
Кәдімгі анис жемістері |
|
112 |
Плоды фенхеля |
Фенхель жемістері |
|
113 |
Трава тимьяна обыкновенного |
Кәдімгі жебіршөп шөбі |
|
114 |
Трава чабреца |
Жатаған жебіршөп шөбі |
|
115 |
Трава душицы |
Жұпаргүл шөбі (Киікоты шөбі) |
|
116 |
Сосна обыкновенная |
Кәдімгі қарағай |
|
117 |
Пихтовый бальзам |
Самырсын бальзамы |
|
118 |
Трутовник косой |
Қайың беріші |
|
119 |
Малина обыкновенная |
Кәдімгі таңқурай |
|
120 |
Каланхоэ перистое |
Қауырсынды каланхоэ |
|
121 |
Календула лекарственная |
Дәрілікқырмызыгүл |
|
122 |
Рябина обыкновенная |
Кәдімгішетен |
|
123 |
Кукуруза обыкновенная |
Кәдімгіжүгері |
|
124 |
Зайцегуб опьяняющий |
Қыздырмақоянжырық (мастандыратын қоянжырық) |
|
125 |
Калина обыкновенная |
Кәдімгішәңкіш |
|
126 |
Смородина черная |
Қаракарақат |
|
127 |
Сушеница топяная |
Батпақтыақшайыр |
|
128 |
Сушеница лесная |
Ормансазқазанағы |
|
129 |
Сушеница болотная |
Батпақтысазқазанақ |
|
130 |
Череда трехраздельная |
Үштармақтыитошаған |
|
131 |
Облепиха крушиновидная |
Шырғанақитшомырт |
|
132 |
Крапива двудомная |
Қосүйліқалақай |
|
134 |
Пастушья сумка |
Кәдімгі жұмыршақ |
|
135 |
Шиповник майский |
Мамырраушаны (мамыр итмұрыны) |
|
136 |
Ландыш майский |
Мамырмеруертгүлі |
|
137 |
Наперстянка реснитчатая |
Кірпікшеоймақгүл |
|
138 |
Наперстянка пурпуровая |
Қaра-қошқылоймақгүл |
|
139 |
Наперстянка крупноцветковая |
Ірігүлдіоймақгүл |
|
140 |
Горицвет весенний |
Көктемгіжалынгүл |
|
141 |
Диоскорея ниппонская |
Ниппон диоскореясы |
|
142 |
Строфант Комбе |
Комбе строфанты |
|
143 |
Желтушник раскидистый |
Шашыңқыақбасқурай |
|
144 |
Сапонины |
Сапониндер |
|
145 |
Синюха голубая |
Көккөкшегүл |
|
146 |
Хвощ полевой |
Дала қырықбуыны |
|
147 |
Аралия маньчжурская |
Маньчжураралиясы |
|
148 |
Диоскореяниппонская |
Ниппон диоскореясы |
|
149 |
Солодка голая |
Жалаңмия |
|
150 |
Ортосифон тычиночный, почечный чай |
Аталықортосифон |
|
151 |
Женьшень |
Панакс женьшень |
|
152 |
Сумах дубильный |
Илік сумах |
|
153 |
Скумпия коггигрия |
Скумпиякоггигриясы |
|
154 |
Дуб лузитанский |
Лузитан емені |
|
155 |
Дуб обыкновенный |
Кәдімгі емен |
|
156 |
Лапчатка прямостоячая |
Түзу қазтабан |
|
157 |
Горец змеиный |
Жылан таран |
|
158 |
Кровохлебка лекарственная |
Дәрілік шелна |
|
159 |
Бадан толстолистный |
Қалың жапырақты бадан |
|
160 |
Ольха клейкая или черная |
Жабысқақ қандыағаш |
|
161 |
Черника обыкновенная |
Кәдімгі қаражидек |
|
162 |
Черемуха обыкновенная |
Кәдімгі мойыл |
|
163 |
Золототысячник обыкновенный |
Кәдімгі толғақшөп |
|
164 |
Одуванчик лекарственный |
Дәрілік бақ-бақ |
|
165 |
Хмель обыкновенный |
Кәдімгі құлмақ |
|
166 |
Трилистник водяной или вахта трехлистная |
Үш жапырақты сүбеде |
|
167 |
Чеснок |
Сарымсақ |
|
168 |
Лук репчатый |
Басты пияз |
|
169 |
Сарептская горчица |
Сарепт қышасы |
|
170 |
Бузина черная |
Қара ырғай |
|
171 |
Толокнянкаобыкновенная |
Кәдімгі аюжидек |
|
172 |
Брусника обыкновенная |
Кәдімгі итбүлдірген |
|
173 |
Мужской папоротник |
Еркек қырыққұлақ |
|
174 |
Родиола розовая |
Қызғылт семізот (қызғылт тасжапырақ) |
|
175 |
Эвкомиявязолистная |
Шегіршін эукоммия |
|
176 |
Псоралеякостянковая |
Сүйекті псоралея (сүйекті аққурай) |
|
177 |
Каштан конский |
Ат каштан (талшын) |
|
178 |
Аммибольшая |
Үлкен амми |
|
179 |
Вздутоплодниксибирский |
Сібір флойодикарпусы (сібіркеуекдәні) |
|
180 |
Амми зубная |
Тісті виснага (тіс аммиі) |
|
181 |
Укроп огородный |
Бақша аскөк |
|
182 |
Элеутерококк колючий |
Тікенді элеутерококк |
|
183. |
Подофил щитковидный |
Қалқанды подофил |
|
184 |
Лимонник китайский |
Қытай шизандрасы |
|
185 |
Левзея софлоровидная |
Мақсыр рапонтикум |
|
186 |
Крушина ольховидная |
Сыңғақ итшомырт |
|
187 |
Жостер слабительный |
Ішдәрі қаражеміс |
|
188 |
Ревень тангутский |
Таңғұт рауғашы |
|
189 |
Щавель конский |
Жылқы қымыздық (атқұлақ) |
|
190 |
Марена красильная |
Бояулық риян |
|
191 |
Зверобой продырявленный |
Шілтержапырақты шәйқурай |
|
192 |
Кассия остролистная |
Үшкір жапырақты сана |
|
193 |
Кассия узколистная |
Жіңішке жапырақты сана |
|
194 |
Алоэ древовидное |
Ағаш тәрізді алоэ |
|
195 |
Белки |
Ақуыздар |
|
196 |
Витамины |
Дәрумендер |
|
197 |
Классификация |
Жіктелуі |
|
198 |
Ряд гомологов |
Гомологтық қатар |
|
199 |
Первичный углеродный атом |
Біріншілік көміртек атомы |
|
200 |
Вторичный углеродный атом |
Екіншілік көміртек атомы |
|
201 |
Индуктивный эффект |
Индуктивті эффект |
|
202 |
р- комплекс |
р-кешені |
|
203 |
Азосочетание |
Азотіркесу |
|
204 |
Пробирки |
Шыны сынауықтар |
|
205 |
Мерная колба |
Өлшеуіш колба |
|
206 |
Индикаторы |
Айғақкерлеу (индикаторлар) |
|
207 |
Анализ |
Талдау |
|
208 |
Амперометрическоетитрование |
Амперметрлік титрлеу |
|
209 |
Комплексоно метрическоетитрование |
Комплексоно метрлік титрлеу |
|
210 |
Фиксонал |
Шынақ (фиксонал) |
|
211 |
Комплексные соединения |
Кешенді қосылыстар |
|
212 |
Бюретка |
Өлшеуіш |
|
213 |
Пипетка |
Тамшуыр |
|
214 |
Мерный цилиндр |
Өлшеуіш цилиндр |
|
Сфера Фармацевтической и токсикологической химии |
||
|
215 |
Посевные лоты |
Себінді лоталар |
|
216 |
Показатель горечи |
Күйік көрсеткіші |
|
217 |
Насыпной объем |
Үйілген көлем |
|
218 |
Устойчивость таблеток к раздавливанию |
Таблеткалардың жаншуға тұрақтылығы |
|
219 |
Текучесть |
Аққыштық |
|
220 |
Титрование в неводных растворителях |
Су емес еріткіштерде титрлеу |
|
221 |
Легко обугливающиеся вещества |
Оңай күйдірілетін заттар |
|
222 |
Устьица и устьичный индекс |
Лептестік және лептестікиндексы |
|
223 |
Пробирка |
Сынаулық |
|
224 |
Определение пестицидов в культивируемом сырье |
Себінді өсімдік шикізатындағы пестицидтерді анықтау |
|
225 |
Экстракты |
Экстрактылар, сірінділер, сығындылар |
|
226 |
Тигель |
Отбақыраш |
|
227 |
Делительная воронка |
Бөлгіш кұйғы |
|
228 |
Порция |
Пәрмен |
|
229 |
Корректор фона |
Аясын түзету |
|
Лекарственная технология |
||
|
230 |
Лекарственная форма |
Дәрілік түр (дәрілік қалып) |
|
231 |
Мазь |
Жағар май (жақпа май, жағылма) |
|
232 |
Процесс |
Процесс (үдеріс) |
|
233 |
Вспомогательныевещества |
Қосымша заттар(көмекші заттар) |
|
234 |
Биологическаядоступность |
Биологиялық тиімділік (биологиялық жеткіліктілік) |
|
235 |
Истинныйраствор |
Нағыз ерітінді (шынайы ерітінді) |
|
236 |
«Тест нарастворение» |
«Еру тесті» (ерігіштік тесті) |
|
237 |
Суспензия |
Суспензия (жүзгін) |
|
238 |
Упаковка |
Орамдалуы (қатталуы) |
|
239 |
Запайка |
Дәнекерлеу (тұйықтау) |
|
240 |
Вытяжка |
Сығынды (сорынды) |
|
241 |
Всасывание |
Сіңірілуі (сорылуы) |
|
242 |
Измельчение |
Ұнтақтау (ұсақтау) |
|
243 |
Замачивание |
Суландыру (малшындыру) |
|
244 |
Истирание |
Ысқылау (езгілеу) |
|
245 |
Настойка |
Тұндырма (тұрынды) |
|
246 |
Сироп |
Шырын (сироп) |
|
247 |
Исходные вещества |
Бастапқы заттар (алғашқы заттар) |
|
248 |
Настойка пустырника |
Сасықшөп тұндырмасы (арыстан құйрық тұндырмасы) |
|
249 |
Трава горицвета весеннего |
Көктемгі жалынгүл шөбі (жанаргүл шөбі) |
|
250 |
Сыпучесть |
Сусымалдық (себілгіштік) |
|
251 |
Формование |
Қалыптау (пішіндеу) |
|
252 |
Трехвальцовая мазетерка |
Үш білікті гомогенизатор (үш білікті жағылма ысқыш) |
|
253 |
Фильтровальная бумага |
Фильтр қағазы (сүзгіш қағаз) |
|
254 |
Воронка |
Воронка (сүзгіш, шұңғыма) |
|
255 |
Бракераж |
Бракераж (ақаусыздандыру) |
Термины РГП на ПХВ «Национальный центр экспертизы лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники» МЗСР РК
1. Декомпенсация – декомпенсация
2. Пресинапсный-пресинапстық
3. Преартериальный-преартериялық
4. Обеззараживание - залалсыздандыру
5. Перегородка - қалқа
6. Фибринолитический - фибринолиз дамытатын, фибринолитикалық
7. Иммунокомпреметирующие - (этогенетический дефект иммунитета)
8. Флотирующий тромб (этокровянойсгусток)-қан ұйындысы
9. Протеолитическая единица ПЕ-протеолиздік бірлік ПБ
10. Провоспалительные цитокины - қабыну үдерісіне ықпал ететін цитокиндер
11. Преастматическое состояние – демікпе алдындағы жағдай
12. Истинная аплазия-шынайыаплазия (ағзаның толық дамып жетілмеуі)
13. Дереализация-қоршаған ортаны сезінудің бұзылуы
14. Пременопауза-Пременопауза
15. Постменопауза-Постменопауза
16. Перименопауза-Перименопауза
17. Плод-шарана (кодекс)
18. Коррелирует-өзара байланыстырады
19. Пролекарство-ізашар дәрі
20. Культура-өсірінді
21. Посевнойматериал-себінді материал
22. Оглушенностьсознания- сананың көмескіленуі
23. Ангионевротическое-ангионевротикалық
24. Подострый – жеделге жуық
25. Осложнение - асқыну
26. Обострение - өршу
27. Мазь-жақпамай
28. Угнетающий ЦНС-ОЖЖ бәсеңдететін (басатын)
29. Массаж - массаж
30. Портальная гипертензия-портальді гипертензия
31. Натрийуретический - натрийуретикалық
32. Диуретические препараты - диурездік препараттар
33. Ползучаяэритема - жайылған эритема
34. Соматовегетативный синдром - соматовегетативтіксиндром
35. Похмельный синдром - масаңдық табы синдромы
36. Гипотензивно-гипореспонсивный синдром –гипотензивті-гипореспонсивті синдром
37. Писчийспазм-жазу кезіндегі спазм
38. Перемежающаяся хромота – арагідік ақсаңдау
39. Иммуноопосредованный - иммунитет арқылы
«Шипагерлік баяннан»
1. Сорбуын – хондроз
2. Шорбуын – артроз
3. Қорбуын – анкилоз
4. Аңғарымдама – предварительный анамнез
5. Қанықталғы – окончательный анамнез
6. Жіктеме қанықталғы – anamnesis morbi
7. Түптеме қанықталғы - anamnesisvitae
8. Әйгіленімдік – признак, симптом
9. Нілнәр – сок лекарственныхтрав
10. Сілімтір – жмых (остаток послевытяжки, отвара и фильтрации)
11. Тыйғылар – останавливающие (Жөтел тыйғы – противокашлевые)
12. Басқылар – утоляющие (боль)
13. Құстырғы – рвотные
14. Терлеткі – потогонные
15. Айдатқы – гоняющие
16. Уыт жойғы – противоядие
17. Жібіткі – разжижающие, смягчающие (қақырық жібіткі)
18. Ұйықтатқы – снотворные
19. Жадыратқы – бодрящие
20. Іш жүргізгі – слабительные
21. Ем дарым – исцеление
22. Дарымдық меңземе – лечебная доза
23. Шипашақ – рецепт
Қайнатымдапнілнәрін алу –
Қайнатымдынілнәр – отвар
Сүзінді нілнәр – фильтрованный сок
Сүзінді нілнәрлі (сілімтірсіз) 1-ақ рет қолданылатын
Жүзіндінілнәрлі (сілімтірлі) дарымзәруатын алып тастамай, нілнәрін күнсайын шығара отырып ішу немесе сыртқа жақпақ (күшала, сойқан сияқтылар)
